เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง ของสะสมแห่งเมืองโบราณ

เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง เป็นงานหัตถกรรมชนิดหนึ่ง ซึ่งจะเป็นรูปแบบของ เครื่องปั้นดินเผา ที่มีอายุมานานมากกว่าพันปี เป็นหลักฐาน ทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ สะท้อนถึงสภาพชีวิต ความเป็นอยู่ และวัฒนธรรมของคนสมัยก่อน มีราคาไม่แพง เพียง 200-300 เท่านั้น หาซื้อได้ตาม Shopee และตามเพจต่างๆ

ที่มา เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง ศิลปะที่มาจากสมัยเก่า

เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง [1] ตามลักษณะภูมิประเทศ อันอุดมสมบูรณ์ของ เวียงกาหลง จึงทำให้เครื่องปั้นดินเผาชนิดนี้ เป็นศูนย์รวมติดต่อกันได้ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็น พะเยา เชียงใหม่ ลำปาง รวมถึงเชียงราย ดังนั้น เวียงกาหลง จึงมีผู้คนเป็นจำนวนมาก อพยพมาอาศัย และทำกินอยู่ในเขตนี้ 

เตาเผาเครื่องปั้นดินเผา เครื่องปั้นดินดังกล่าว เป็นเตาชนิดลมร้อนตรง (เปลวไฟจะผ่านตรงไปยัง ภาชนะที่เผาในเตา) เป็นเตาขนาดเล็ก มีความกว้างไม่เกิน 2 ม. ยาวไม่เกิน 4.80 ม. ปล่องไฟมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 92 ซม. ผนังเตาหนาประมาณ 42 ซม.

ส่วนลวดลาย เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง

ไม่เป็นเพียงเพื่อความงาม เพียงเท่านั้น แต่แฝงไปด้วยปรัชญาตาม ธรรมชาติในการใช้ชีวิต ซ่อนความหมาย เอาไว้ อยู่ในทุกลวดลาย โดยจำแนกเป็นประเภทลวดลายต่างๆ และจุดของ เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง มีความหมายเป็นอย่างมาก ซึ่งมีอะไรบ้าง ตามมาดูข้อมูลเหล่านั้นได้เลย ดังนี้

• สัตว์มงคล สื่อถึงมงคล 4 ประการ นั่นก็คือ ความโชคดี การมีอำนาจวาสนา ความอุดมสมบูรณ์ และอายุยืนยาว เช่น ผล งานปลาตะเพียน, สิงห์, กิเลน, ช้าง, หงส์นกยูง, ไก่ฟ้า และเต่า เป็นต้น
• ต้นไม้มงคล สื่อถึงความสวยงามของ เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง ที่นิยมวาดเป็น ตามพันธุ์ไม้ต่างๆ ยกตัวอย่างเช่น ผักแว่น กล้วย และดอกบัว เป็นต้น
• ลายดอกกาหลง เป็นลวดลายที่เอกลักษณ์ ตั้งแต่ตำนานของเครื่องปั้นดินอาประเภทนี้ ที่เป็นรูปกลีบดอกไม้ และใบไม้วาดลวดลาย ให้มีความเหมือนกับนกกา นั่นเอง

ที่มา : เครื่องปั้นแห่งประวัติศาสตร์เมืองโบราณ [2]

จุดเด่นผลิตภัณฑ์ เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง

• ด้านการอนุรักษ์ เน้นคล้ายกับ ศิลปะดั้งเดิมของ เวียงกาหลง ที่พบเจอในบ้านเรือน อย่างเช่น ไห แก้ว จาน ถ้วย และอื่นๆ อีกมากมาย
• ด้านศิลปะร่วมสมัย เป็นการนำศิลปะ สมัยอดีตมาผสมผสาน กับศิลปะในปัจจุบัน เช่น เครื่องปั้นดินเผา ที่เป็นของที่ระลึก หรือของสะสมนั่นเอง
• งานนูนต่ำและลอยตัว เป็นงานปั้นสัตว์ ในวรรณกรรม ยกตัวอย่าง สิงห์ กิเลน ฯลฯ มีความประณีตในงานทุกชิ้นมาก ไม่ใช้วัตถุดิบที่มีสารเคมีเด็ดขาด ใช้วัตถุดิบของพื้นที่ทั้งหมด ตั้งแต่ ดิน สี เทคนิคการเผา เคลือบแบบดั้งเดิมที่ผู้ผลิตศึกษา ค้นคว้าและดำเนินงานด้วยตนเอง

ที่มา : เครื่องเคลือบดินเผาโบราณเวียงกาหลง ทัน ธิจิตตัง [3]

สรุป เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง สิ่งของที่มีคุณค่า

เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง เป็นชื่อเมืองเก่าของ อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย ที่มีอายุเก่าแก่ โดยเป็นศูนย์ในการผลิต เครื่องปั้นดินเผา ที่มีลักษณะล้านนาที่ใหญ่มาก ของประเทศเรา ที่ค้นพบเตาเผา จำนวนนับพันเตานอกจากนี้ ยังเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ที่ถูกบันทึกไว้ ว่า “เวียงกาหลง” เป็นแหล่งดินคุณภาพสูง

อ้างอิง

[1] Thailand Tourism Directory. (2021). เครื่องปั้นดินเผาเวียงกาหลง. Retrieved from thailandtourismdirectory

[2] สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย. (February 2, 2021).เครื่องปั้นแห่งประวัติศาสตร์เมืองโบราณ. Retrieved from sacit

[3] สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดเชียงราย. (2024). เครื่องเคลือบดินเผาโบราณเวียงกาหลง ทัน ธิจิตตัง. Retrieved from cots