ภาษีคริปโต เก็บยังไง และกรณีไหนต้องจ่ายบ้าง?

ภาษีคริปโต เก็บยังไง ในบทความนี้จะมาแถลงไขเกี่ยวกับ รายละเอียดของภาษีคริปโต องค์การที่เกี่ยวข้อง รวมไปถึงภาพรวมและข้อควรรู้เกี่ยวกับการจ่ายภาษีคริปโต ให้สำหรับผู้ที่ซื้อขายเหรียญเก็งกำไร รวมไปถึงผู้ถือครองยาวๆ ในช่วง บิตคอยน์ ฟื้นตัว แบบนี้ ว่าจะต้องกำไรถึงกี่บาทจึงจะยื่นได้

ภาษีคริปโต คืออะไร และ ภาษีคริปโต เก็บยังไง?

กฎหมายที่ออกมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2561 ที่เป็นช่วงที่คริปโตกำลังเป็นที่นิยมอย่างมาก ในโลกรวมถึงไทย ที่ทั้งมีการซื้อถือครอง และเทรดกันในกลุ่มใหญ่มากขึ้น ด้วยความที่เป็นสกุลเงินแบบใหม่ แถมยังมีการกระจายอำนาจ ที่ไม่มีหน่วยงานไหนควบคุมได้ ส่งผลให้ต้องมีการกำกับจากองค์กรของรัฐอย่าง ก.ล.ต.

ในการเก็บภาษี โดยมีการแก้ไขกฎหมายในฉบับที่ 19 เพิ่มเติมในมาตรา 40 และมาตรา 50 ให้นับรวมรายได้อีกสองประเภทเข้าไป คือรายได้จากโทเคนดิจิทัลและคริปโตฯ และกำไรจากการขายโทเคนดิจิทัลและคริปโตฯ [1]

ก.ล.ต. เกี่ยวกับการเก็บภาษียังไง องค์กรนี้มีหน้าที่อะไรบ้าง

สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์ และตลาดหลักทรัพย์ ที่มีหน้าที่หลักๆ เกี่ยวข้องกับการกำกับดูแลการลงทุนต่างๆ ในตลาดหลักทรัพย์ ยกตัวอย่างเช่น การมีหุ้นที่กำลังถูกเสนอขายให้กับประชาชนทั่วไป องค์กรนี้ก็จะพิจารณาให้ความเห็นชอบ ก่อนจะอนุญาตได้ เป็นองค์กรอิสระ ก่อตั้งขึ้นในปี 2535 [2] โดยมีหน้าที่อีกหลายอย่างดังนี้เลย 

• ดูแลกำกับตลาดทุน ที่ถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ อย่างตลาดที่ออกหลักทรัพย์ใหม่ (ตลาดแรก) และตลาดสำหรับการซื้อขายหลักทรัพย์ (ตลาดรอง)
• ตามตัวอย่างข้างต้น คือการพิจารณาให้ความเห็นชอบเกี่ยวกับการเข้าจดทะเบียนหุ้น IPO ใหม่ๆ ในตลาดหลักทรัพย์ของบริษัทต่างๆ ก่อนจะอนุญาตให้ซื้อขาย และเข้ากำกับดูแล
• นำเสนอกฎหมายอันเกี่ยวกับการเงิน การลงทุน รวมไปถึงระบบภาษีต่างๆ ในประเทศ

ขอบเขตอำนาจหน้าที่ที่กำหนดตามกฎหมาย

• กฎหมายว่าด้วยหลักทรัพย์ และตลาดหลักทรัพย์
• กฎหมายว่าด้วยสัญญาซื้อขายล่วงหน้า
• กฎหมายว่าด้วยกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ
• กฎหมายว่าด้วยสินทรัพย์ดิจิทัล
• กฎหมายว่าด้วยทรัสต์เพื่อธุรกรรมในตลาดทุน
• กฎหมายว่าด้วยนิติบุคคลเฉพาะกิจ เพื่อการแปลงสินทรัพย์เป็นหลักทรัพย์

ที่มา: ก.ล.ต. กับ อำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย [3]

คริปโตคืออะไร และจัดอยู่ในภาษีประเภทใด?

อาจเป็นกันทีรู้จักกันดีอยู่แล้วว่าคริปโตนั้นคืออะไร โดยในบทความนี้ที่พูดถึงเกี่ยวกับการเก็บภาษีคริปโต ซึ่งไม่ได้จัดอยู่ในหมวดหมู่เดียวกับการลงทุน เพราะด้วยระบบพื้นฐานของคริปโตกว่า 99% เป็นระบบที่กระจายอำนาจไม่มีใครครอบคลุม ยากที่จะระบุตัวตนเป็นรายคน ดังนั้นคริปโตจึงรวมอยู่กับภาษีประเภทรายได้จากการทำธุรกิจทั่วไป รายได้แบบเงินเดือน หรือค่าจ้างงานฟรีแลนซ์ 

ในการเรียกเก็บก็จะสามารถทำได้ ผ่านแพลตฟอร์มซื้อขายสกุลเงินดิจิทัล ที่มีการยืนยันตัวตนผู้ซื้อได้อย่างการยืนยันแบบ KYC  และอยู่ในการกำกับดูและของ ก.ล.ต. เท่านั้น ซึ่งก็จะสามารถยื่นจ่ายได้ และได้สิทธิ์ในการยื่นคือภาษี และประโยชน์อื่นๆ ด้วย

ภาพรวมและความน่ากังวลเกี่ยวกับการเก็บภาษีคริปโต

แน่นอนอยู่แล้วว่าการเสียภาษีเป็นหน้าที่ของคนในประเทศ ซึ่งหลายฝ่ายก็เห็นว่าการเก็บภาษีคริปโต ก็ยังเป็นอุปสรรคสำคัญ สำหรับการเติบโตของตลาดดิจิทัลเมืองไทย และถึงแม้ว่ากรมสรรพากรจะลดความตึงเครียดไปมาก ด้วยการสามารถนำขาดทุนมาหักลบกับกำไรได้ด้วย แต่ก็ยังไม่ถูกใจนักลงทุนอยู่ดี ซึ่งก็มีความน่ากังวลหลายอย่างดังนี้

• ในสัดส่วนของการเสียภาษีนั้น อาจต้องมีการพูดคุยกันอย่างจริงจัง เพื่อให้ได้เปอร์เซ็นต์ที่นักลงทุนรับได้
• ทางด้านจองแพลตฟอร์ม Exchange ต่างๆ ในไทยก็หวั่นว่าการเก็บภาษีครั้งนี้ จะทำให้ลูกค้าคนไทย ย้ายไปแพลตฟอร์มต่างประเทศเพื่อหลบเลี่ยง และจากความยุ่งยากในการผลักภาระในการคำนวณการซื้อขายให้ลูกค้า
• หลายประเทศก็เริ่มมีการเก็บภาษีคริปโตกันบ้างแล้ว และในการเก็บภาษีช่วงนี้ปี 2021-2024 ของไทยอาจยังเร็วเกินไป

ที่มา: ภาษียังกดดันคริปโตฯไทย แม้ไฟเขียวนำขาดทุนหักลบ [4]

ภาษีคริปโต เก็บยังไง วิธีคำนวณภาษี 2 แบบ

ในการจ่ายภาษีคริปโต ของรูปแบบภาษีเงินได้นั้น ผู้จ่ายภาษีสามารถเลือกการจ่าย ผ่านการคำนวณเอากำไร และขาดทุนมาหักลบกันได้ด้วย ซึ่งก็สามารถคิดได้สองรูปแบบด้วยกัน และหากผู้ยื่นเสียภาษีเลือกรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งมาแล้ว ก็จะต้องเสียภาษีในรูปแบบการคำนวณนั้นๆ ไปตลอดปี โดยมีการคำนวณดังนี้

• วิธีคำนวณแบบเข้าก่อนออกก่อน First In First Out (FIFO) ซื่อเหมือนหลักการจัดเรียงสินค้า แต่เป็นการคำนวณต้นทุนคริปโตเคอร์เรนซีจากต้นทุนที่ซื้อมา ก่อนจะขายออกไปตามลำดับ เป็นผลให้รายการที่เหลืออยู่ ณ วันสุดท้าย จะเป็นคริปโตที่ซื้อมาครั้งล่าสุด
• วิธีต้นทุนถัวเฉลี่ยเคลื่อนที่ (Moving Average Cost) เป็นการนำต้นทุนของคริปโตฯ ในสกุลเดียวกันที่ได้มาจากการซื้อกี่ครั้งก็ได้ มาถัวเฉลี่ยใหม่ทุกครั้ง เพื่อนำมาคำนวณต้นทุน

ที่มา: มีรายได้-กำไร-ขาดทุน จากคริปโตฯ ต้องเสียภาษีอย่างไร [5]

ข้อควรรู้เกี่ยวกับ ภาษีคริปโต

นอกจากจะมีการผอนปรนลงไปบ้างเกี่ยวกับ การนำผลขาดทุนมาหักกลบกับกำไรได้ในปีภาษีเดียวกันได้ เพียงแต่ต้องทำธุรกรรมผ่าน Exchange ที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ ก.ล.ต.แล้ว ยังมีข้ออื่นๆ ที่นัดเทรดควรรู้ด้วย

• เกณฑ์เงินได้ของกรมสรรพากรคือ หากเกิดรายได้เมื่อไรก็นับเป็นเงินได้เมื่อนั้น ถ้าขายคริปโตฯ แล้วได้กำไร แม้จะยังไม่ได้ถอนออกมาก็นับเป็นเงินได้ที่ต้องเสียภาษีแล้ว
• หากมีรายได้จากการเทรดคริปโต และมีกำไรตลอดปีไม่เกิน 60,000 บาท สำหรับกรณีนี้ไม่ต้องยื่นหรือเสียภาษีได้ ต้องมีรายได้จากการเทรดคริปโตเพียงอย่างเดียว
• หากมีอายุครบ 65 ปี รวมทั้งเป็นผู้พิการที่มีบัตร โดยมีกำไรจากการขายคริปโตตลอดปีไม่เกิน 400,000 บาท กรณีนี้ไม่ต้องเสียภาษี เพียงแต่ที่ต้องทำคือ ยื่นที่กรมสรรพากร
• หากมีการขายคริปโตฯ ในต่างประเทศแล้วได้กำไร โดยอยู่ในไทยในปีนั้นเกิน 180 วัน หรือนำกำไรกลับเข้าประเทศภายในปีเดียวกัน ก็จะต้องเสียภาษีเช่นกัน

สรุป ภาษีคริปโต เก็บยังไง ให้มูลค่าคงเดิม

เรื่องสำคัญสำหรับผู้ที่สามารถสร้างรายได้ในการเทรดคริปโต ที่อาจเป็นปัญหาในการทำกำไรไม่น้อย ทั้งยังมีหลายคน ที่หลบเลี่ยงการจ่ายไปใช้ในแพลตฟอร์มอื่นๆ ที่อาจยุ่งยากกว่า แต่ก็สามารถรับกำไรแบบเต็มเม็ดเต็มหน่วยกว่านั่นเอง และต้องรอดูต่อไปว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงของเปอร์เซ็นต์เป็นเท่าไหร่ และจะมีการผ่อนปรนอะไรอีกบ้าง

อ้างอิง

[1] thematter. (January 6, 2022). ภาษีคริปโตฯ เก็บยังไง? ใครต้องเสียภาษี? สรุปทุกคำถามควรรู้เกี่ยวกับ ‘ภาษีคริปโตฯ’. Retrieved from thematter

[2] longtunman. (June 17, 2019). ก.ล.ต. คือใคร. Retrieved from longtunman

[3] sec. (September 19, 2022). ก.ล.ต. กับ อำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย. Retrieved from sec

[4] mgronline. (January 30, 2022). ภาษียังกดดันคริปโตฯไทย แม้ไฟเขียวนำขาดทุนหักลบ. Retrieved from mgronline

[5] thairathplus. (February 14, 2022). มีรายได้-กำไร-ขาดทุน จากคริปโตฯ ต้องเสียภาษีอย่างไร. Retrieved from thairath